Ten rozdział zawiera wprowadzenie do VoiceOver, zaawansowanej technologii odczytywania zawartości ekranu, zintegrowanej z systemem Mac OS X. VoiceOver pozwala używać komputera osobom z upośledzeniem wzroku, udostępniając zestaw poleceń klawiszowych i gestów. W tym rozdziale omówiona jest funkcja VoiceOver oraz podstawowe zagadnienia, takie jak kursor VoiceOver, rzecz odbierająca polecenia, skróty klawiszowe i korzystanie z klawiszy funkcyjnych na niektórych klawiaturach.
VoiceOver to wbudowany w system Mac OS X mechanizm odczytywania komunikatów z ekranu. Odczytuje on na głos to, co pojawia się ekranie komputera, a także teksty w dokumentach, witrynach internetowych i w oknach. Aby włączyć VoiceOver, należy nacisnąć klawisze Command-F5.
Gdy do komputera zostanie podłączony wyświetlacz pisma Braille’a, VoiceOver wykryje go i zacznie do niego wysyłać informacje o tym, co jest wyświetlane na ekranie, używając pisma Braille’a. Jeżeli komputer wyposażony jest w gładzik wielodotykowy, można poruszać się po ekranie i korzystać ze znajdujących się na nim elementów za pomocą gestów. VoiceOver pozwala obsługiwać komputer głównie za pomocą klawiatury i monitora brajlowskiego lub gładzika, zamiast myszy.
Gdy VoiceOver jest włączony, można używać poleceń VoiceOver do poruszania się po ekranie i korzystania ze znajdujących się na nim elementów. Polecenia VoiceOver wydawane są poprzez przytrzymanie klawiszy Control i Opcja oraz wciśnięcie dodatkowego klawisza lub kombinacji klawiszy. Klawisze Control i Opcja zwane są „klawiszami VoiceOver” lub, w skrócie, „klawiszami VO”. W opisach poleceń oznaczone są one jako VO, np. VO-F1. Polecenia VoiceOver można przypisywać do klawiszy numerycznych, klawiszy na klawiaturze, przycisków monitora brajlowskiego oraz gestów wykonywanych na gładziku, co pozwala na łatwiejsze ich używanie.
Na ekranie widoczny jest kursor VoiceOver. Można go po nim przesuwać, aby usłyszeć opisy różnych widocznych elementów. Za pomocą kursora VoiceOver można również wskazywać przyciski i inne narzędzia, a także czytać i redagować tekst. Można również skonfigurować odbieranie poleceń z klawiatury oraz wskaźnik myszy, tak aby podążały one za kursorem VoiceOver lub działały niezależnie w różnych programach.
Włączając VoiceOver po raz pierwszy, można otworzyć wprowadzenie do VoiceOver, aby nauczyć się podstaw korzystania z tej funkcji. Gdy VoiceOver jest włączone, można otworzyć to wprowadzenie w dowolnej chwili, naciskając klawisze VO-Command-F8.
Narzędzie VoiceOver pozwala dostosować działanie VoiceOver do własnych potrzeb.
Podczas poruszania się po ekranie lub dokumencie za pomocą VoiceOver, wokół elementu odbierającego polecenia VoiceOver rysowany jest czarny prostokąt. Jest to tzw. „kursor VoiceOver”.
Domyślnie polecenia z klawiatury kierowane są do elementu, który jest wskazany kursorem VoiceOver, więc uaktywnienie innego elementu za pomocą standardowych klawiszy (Tab i strzałek) spowoduje przesunięcie do niego kursora VoiceOver, a przesunięcie kursora VoiceOver do innego elementu sprawia, że ten właśnie element zaczyna przyjmować polecenia z klawiatury (jeżeli jest to możliwe). Określane jest to jako „podążanie kursora” za klawiaturą Można również włączyć „podążanie kursora” za wskaźnikiem myszy.
Po otwarciu nowego okna, kursor VoiceOver wskazuje ten element, który odbiera polecenia z klawiatury. Przykładowo, gdy otwarte zostanie okno nowej wiadomości w programie Mail, kursor VoiceOver ustawiony jest na polu „Do”, które odbiera polecenia z klawiatury. Jeśli wolisz, możesz zmienić początkowe położenie kursora VoiceOver, tak aby wskazywał on pierwszą rzecz w oknie.
Podążanie kursora można wyłączyć. Przykładowo, można wówczas przesuwać kursor VoiceOver, aby odczytać tekst okna dialogowego, sprawdzać wiadomości lub wykonywać inne czynności, podczas gdy polecenia z klawiatury kierowane będą cały czas do jednej i tej samej rzeczy. Gdy podążanie kursora jest wyłączone, można w razie potrzeby przesunąć kursor VoiceOver do elementu odbierającego polecenia z klawiatury, używając poleceń VoiceOver. W przypadku wskaźnika myszy jest tak samo.
Preferencje dotyczące początkowej pozycji kursora VoiceOver można ustalić za pomocą Narzędzia VoiceOver.
Skróty klawiszowe pozwalają na szybszą pracę w różnych programach. Wiele skrótów klawiszowych jest wspólnych dla wszystkich programów, np. Command-S oznacza polecenie Zachowaj, a Command-P — Drukuj. Można używać tych skrótów wraz ze skrótami VoiceOver, aby sterować komputerem. Polecenia VoiceOver zawsze wymagają wciśnięcia klawiszy VO (czyli klawiszy Control i Opcja).
Podczas przeglądania menu za pomocą VoiceOver, oprócz nazwy danej pozycji w menu odczytywany jest również jej skrót klawiszowy, jeżeli jest on dostępny. Przykładowo, podczas poruszania się po menu Plik, VoiceOver może powiedzieć „Nowy, Command N”, co oznacza, że można nacisnąć klawisze Command-N, aby utworzyć nowy plik.
Klawisze funkcyjne znajdują się ponad klawiszami liczbowymi u góry klawiatury. Na niektórych klawiaturach domyślną funkcją tych klawiszy jest obsługa funkcji sprzętowych, takich jak regulacja głośności, wyciszanie dźwięku i zmiana jasności ekranu. Jeżeli na klawiaturze dostępny jest klawisz Fn, można nacisnąć go wraz z klawiszem funkcyjnym, aby użyć alternatywnej funkcji danego klawisza.
Jeżeli VoiceOver używany jest często lub cały czas, można zmienić domyślne zachowanie klawiszy funkcyjnych, aby służyły one do uruchamiania funkcji programowych. Wciśnięcie klawisza Fn będzie wówczas konieczne tylko do zmiany głośności lub innych ustawień sprzętowych.
Od tej pory nie trzeba będzie wciskać klawisza Fn, aby używać poleceń VoiceOver. Jego wciśnięcie będzie konieczne, aby użyć funkcji sprzętowej danego klawisza funkcyjnego.
Skrót klawiszowy do włączania i wyłączania VoiceOver to Command-F5. Wciskając go, nie trzeba dodatkowo wciskać klawisza Fn.
Na niektórych klawiaturach dostępne są klawisze Home, End, Page Up i Page Down. Są to bardzo ważne klawisze nawigacyjne VoiceOver. Jeżeli na klawiaturze nie ma tych klawiszy, należy zamiast nich używać klawiszy ze strzałkami wraz z klawiszem Fn.