Zane Lowe van Apple Music legt uit wat ruimtelijke audio betekent voor muziek

Eerst was er mono, toen kwam stereo, en nu is er ruimtelijke audio. Ruimtelijke audio is een meeslepende ervaring waarbij het geluid om je heen beweegt in verschillende richtingen. Zoiets ken je alleen van de bioscoop. Maar heb je je nooit afgevraagd hoe dat zou werken met muziek? Ik wel.

Toen ik ruimtelijke audio voor het eerst mocht beluisteren, was dat op AirPods. Ik krabde mij in eerste instantie achter het hoofd. “Werkt dit echt op AirPods? Moet ik niet naar een of andere luisterkamer met speciale speakers?” En ze zeiden “Nee hoor, gewoon op afspelen drukken.”

Als eerste beluisterde ik “Rain on Me” van Lady Gaga en “Black Skinhead” van Kanye West. Ik kon de ervaring niet goed omschrijven, want mijn hele leven luister ik al in stereo. Ik ben met stereo opgegroeid. Ik bedacht me dat er veel artiesten zijn, van nu en van toen, die maar wat graag van deze technologie gebruik hadden gemaakt. Het had hun muziek nog meer tot leven gebracht en naar een hoger niveau getild. Een niveau waar nog niemand aan had gedacht. Maar ja, ze hadden maar twee stereokanalen. Dit is van een heel ander kaliber. Het was heel indrukwekkend om muziek te luisteren met geluid uit alle richtingen. Ik viel er als een blok voor. Dit gaat het helemaal worden, dat wist ik zeker. Ruimtelijke audio is voor muziek wat HD is voor tv.

Ik dacht meteen “Wat gaan artiesten hiermee doen? Wat zou Lil Baby doen? En Olivia Rodrigo of Peggy Gou? Of Frank Ocean? Gaan ze muziek maken met het idee van een driedimensionale omgeving, in plaats van twee kanalen?”

Ik denk dat ik mijn favoriete nummers in emotionele zin heel anders zou ervaren als ik ze met ruimtelijke audio zou beluisteren. Fascinerend is dat. Want alle muziek komt via je oren, maar vervolgens doet dat binnenin iets met je, toch? Dat besefte ik toen ik deze nummers beluisterde in ruimtelijke audio: het was muziek die ik heel goed ken, maar die toch heel anders bij me binnenkwam. Het gaat dus niet eens zozeer om hoe het uiteindelijk klinkt, maar om hoe je het ervaart.

Ik verwacht dat artiesten dingen gaan horen die ze nooit eerder gehoord hebben. Stel dat Billy Corgan tegen een producer zou zeggen “Dat stukje gitaar aan het begin van ‘Quiet’ dat ik in 1993 bedacht, moest klinken alsof het van 5 kilometer achter je vandaan kwam, om na 3,2 seconden precies voor je uit te komen, net op het moment dat Jimmy Chamberlin begint te drummen.” Natuurlijk ben ik Billy Corgan niet en heb ik dit gewoon verzonnen. Maar als ik al kan bedenken hoe dit werkt, hoe zou dat dan voor hem zijn?

Hedendaagse muziek is niet zelden het resultaat van innovatie. Er zijn ontelbare technieken ontwikkeld om muziek te spelen, vast te leggen, op te nemen, te mixen en te delen. Van meerkanaals opnamen tot elektrische gitaren, microfoons en synthesizers, tot tape echo en samplers, tot MIDI en iPod. Met ruimtelijke audio hebben muzikanten, technici en producers een fantastisch middel in handen om miljoenen mensen muziek in 3D te laten beleven. Het begint allemaal met een nieuwe techniek waarmee artiesten kunnen experimenteren. En uiteindelijk rolt er dan iets uit als “Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band” of “Pet Sounds”.

Het hangt allemaal af van de artiesten die ermee aan de slag gaan. Het vraagt iets van de mensen die de techniek gaan gebruiken, en van de mensen die er straks van gaan genieten. Toen ik als kind begon met beats maken, moest je lang sparen om een sampler te kunnen kopen. Ze waren ook bepaald niet op elke hoek van de straat te koop. Nu doe ik mijn AirPods in, druk ik op de afspeelknop en hoor ik ruimtelijke audio. Zowel de fans als de artiesten hebben nu de middelen om op deze manier muziek te luisteren en te maken. En zo krijg je verandering. Want die jonge muziekfan die daar zit te luisteren, die denkt “Mijn muziek moet straks ook zo goed klinken.”

Het wordt heel interessant om te zien hoe dit zich gaat ontwikkelen. De nieuwe artiesten van straks zijn opgegroeid met ruimtelijke audio, net als ik met stereo. Het zou zomaar kunnen dat straks geen enkele artiest er nog over piekert om een stereoplaat te maken. Ze kennen immers niets anders dan ruimtelijke audio. En muziek maken in ruimtelijke audio gaat ook steeds makkelijker. Apple breidt Logic Pro later dit jaar uit met geavanceerde tools speciaal voor dit doel. Elke muzikant kan dan zijn eigen nummers maken en mixen in ruimtelijke audio voor Apple Music. En dat kan ook overal: in de studio, thuis, of waar je maar kunt bedenken.

Natuurlijk is stereo een blijvertje. Mono is ook nooit afgeschaft. Ik heb veel monoplaten in mijn collectie en ze klinken geweldig omdat ze speciaal voor mono zijn gemaakt. En voor stereomuziek geldt precies hetzelfde. Maar we staan nu aan het begin van het tijdperk van ruimtelijke audio. Het is het begin van iets heel nieuws, maar zeker niet het eind van al het andere.

— Zane Lowe, Apple Music